Rosja w WTO

Jaugien P. Gryniewicz

Rosja zbliża się do członkostwa WTO.  Izba niższa rosyjskiego parlamentu, Duma Państwowa ratyfikowała umowę stowarzyszeniową ze Światową Organizacją Handlu. By umowa weszła w życie musi ją jeszcze tylko zatwierdzić izba wyższa rosyjskiego parlamentu, Rada Federacji i podpisać prezydent Władimir Putin.

Szef Sbierbanku, German Gref ogłosił prognozę Banku Światowego. Według niej Rosja po dołączeniu do WTO w perspektywie długoterminowej  odniesie korzyść w postaci prawie 162 bilionów dolarów (11 proc. PKB). Sceptycy jednak uważają, że te korzyści odczują jedynie światowe korporacje, na które otworzy się ogromny rosyjski rynek, zaś lokalni producenci nie wytrzymają konkurencji z zagranicą.

Przystępując do WTO Rosja będzie powoli przechodziła od „rynku producenta”, który dostała w spadku po ZSRR, do „rynku konsumenta”, w którym żyją od dawna kraje rozwinięte. „ - To jest pytanie, czy dla naszego państwa ważniejszy jest dobrobyt 140 milionów mieszkańców, czy 17 milionów producentów i 3 milionów urzędników. Moim zdaniem, odpowiedź tu musi być jednoznaczna” – stwierdza Władysław Inoziemcew, redaktor rosyjskiego pisma „Ogoniok”.

Białoruski ekonomista Siarhiej Czały uważa, że zarówno Białoruś jak i Kazachstan po przystąpieniu do WTO Rosji będą,  z uwagi na unie celną jaka je łączy z rosyjska gospodarką,  musiały przyjąć regulacje panujące w krajach WTO.

O ile z Kazachstanem nie powinno być większych problemów z uwagi na jej aspiracje do WTO, to z Białorusią już jest gorzej.  Białoruska, niedostatecznie konkurencyjna gospodarka, którą jak dotąd chroniła uprzywilejowana pozycja na rosyjskim rynku najprawdopodobniej mocno ucierpi. Według  Czałego białoruski eksport do krajów UE raczej nie zmieni się, za to po zniesieniu rosyjskich preferencyjnych ceł na białoruską produkcję zmniejszy się eksport do Rosji. Odwiecznym problemem Białorusi jest ujemne saldo bilansu handlowego, które w pewnym momencie sięgało aż 15 proc. PKB, mimo dotychczas obowiązujących wysokich ceł.

Trudno prognozować co może wydarzyć się w białoruskiej gospodarce po  zmniejszeniu ceł. Rosja przewidując negatywne konsekwencje dla Białorusi po przystąpieniu do WTO zaproponowała Mińskowi chwilowo utrzymać u siebie wysokie cła na niektóre towary. Nie wiadomo jednak jak to zrobić. Wymaga to chociażby ponownego wprowadzenia zniesionej w 1996 roku kontroli granicznej pomiędzy Rosją a Białorusią. Także wysokie cła w samej Białorusi nie uchronią białoruskich producentów przed utratą pozycji na rosyjskim rynku.

Zmiany w strukturze handlu spowodują również modyfikację mechanizmu  podziału przychodów od ceł pomiędzy uczestnikami unii  celnej. W tej chwili Rosja dostaje 88 proc. całkowitej kwoty, Kazachstan i Białoruś odpowiednio 7,3 proc. oraz 4,7 proc.. Zwiększenie importu przez Rosję spowoduję zmianę tych liczb na jej korzyść.

Największym zagrożeniem dla Białorusi będzie jednak wyrównanie cen na surowce energetyczne do poziomu rynkowego. W tej chwili tani gaz i ropa są formą rosyjskiego poparcia dla Białorusi. Takie „subsydiowanie” jest sprzeczne z zasadami WTO. Niektórzy szacują, że Rosja w ten sposób zapewnia Białorusi dodatkowe 10 proc. PKB.

Wcześniej Rosja, Białoruś i Kazachstan planowały zsynchronizować swoje działania na rzecz wspólnego przystąpienia do WTO. Rosja i Kazachstan dokonały niezbędnych zmian i wkrótce zostaną członkami Światowej Organizacji Handlu. Niestety Białoruś z przyczyn  ekonomicznych i politycznych na szybkie członkostwo w WTO nie może liczyć.

Na ile rozciągnie się ten przejściowy okres dla Białorusi? Ministerstwo spraw zagranicznych Białorusi na pytanie, jaka jest przyszłość relacji Białorusi i WTO tajemniczo odpowiada, że „rozmowy o członkostwie trwają”.  Aby dołączyć do Światowej Organizacji Handlu, Białoruś będzie musiała dokonać wielkich zmian w swojej polityce gospodarczej.

Aktualna ocena artykułu: 5

Oceń artykuł: